Si e shumëfishoi diplomacia serbe numrin e refugjatëve nga Burundi në Zvicër

Në vitin 2022, 1191 burundianë kërkuan azil në Zvicër, ndërsa një vit më parë ishin vetëm 10. Ky shpërthim i rasteve është për shkak të vendimit të Serbisë në vitin 2018 për heqjen e vizave për shtetasit e këtij vendi.
Në atë kohë, Burundi ishte i izoluar në skenën ndërkombëtare. Është objekt i sanksioneve ekonomike perëndimore si hakmarrje për mandatin e tretë të Presidentit Pierre Nkurunziza.
Por Serbia, në këmbim të tërheqjes së njohjes së pavarësisë së Kosovës, vendosi të zgjasë dorën. Për Beogradin, kjo është një çështje madhore dhe një strategji e supozuar, siç shpjegon Ivan Vejvoda, specialist për Ballkanin në Institutin e Shkencave Humane të Vjenës për RTS.
“Para disa vitesh Serbia u angazhua në një politikë aktive për të bindur vendet e Afrikës apo të Paqësorit që të mos e njohin Kosovën. Ajo përdori mjete të ndryshme, si ofrimin e bursave apo liberalizimin e udhëtimeve në Serbi, domethënë në Evropë. Që nga viti 2017, 16 shtete kanë revokuar njohjen e pavarësisë së Kosovës”, tha ai.
Beogradi me sa duket nuk e kishte parashikuar apelin migrator që do të krijonte kjo strategji. Për profesorin Ivan Vejvoda, qeveria serbe e ka lejuar veten të tërhiqet në betejën e saj për mosnjohjen e pavarësisë së Kosovës.
Por Serbia është kandidate për anëtarësim në Bashkimin Evropian dhe nuk ka interes të zemërojë shtetet anëtare. Mijëra burundianë, në fakt, e kanë shfrytëzuar marrëveshjen me Serbinë për të ardhur atje përpara se të shkojnë në vende të tjera, si Belgjika, Zvicra apo Italia, ku kërkuan azil.
Prandaj, në vitin 2022 dhe 2023 qeveria shkoi prapa pas protestave evropiane dhe zvicerane, siç konfirmoi për RTS Goran Bradic, ambasadori serb në Zvicër. Gjatë dymbëdhjetë muajve të fundit, Serbia ka rifutur kërkesat për viza për Burundin, Tunizinë, Indinë, Bolivinë, Guinea-Bissau dhe Kubën, përcjell albinfo.ch.
Ndërsa heqja e vizave për burundianët u bë në vitin 2018, pse aplikimet e krahut shënuan një kulm vetëm vitin e kaluar?
Shpjegimi gjendet në një efekt të vogël vonesë. Fjala në gojë rreth kësaj rruge të re mori kohë dhe infrastruktura nuk ishte ende funksionale. Pak nga pak, një biznes eksodi u zhvillua në Bujumbura, kryeqytet, me agjenci të vërteta udhëtimi për azil, siç tregohet në La Matinale nga Pierre (jo emri i tij i vërtetë, shënimi i redaktorit), azilkërkues.
“Këto ishin agjenci që kishin kontakte në Serbi. Në biletën tonë ishte shënuar emri i hotelit dhe dita që do të qëndronim. Tre ditë më vonë, na duhej të zgjidhnim midis qëndrimit në kampin e refugjatëve ose vazhdimit të rrugës drejt Evropës, në rrugën e shpresës”, tha ai për RTS.
Sipas tij, rreth 4,000 burundianë ishin në kampin e refugjatëve në Serbi, ku ai zbarkoi. Është e vështirë të dihet numri i saktë i tyre në Evropë. Nëse do të kishte rreth 1200 në Zvicër në vitin 2022, Belgjika, destinacioni i preferuar për burundianët, kishte pak më shumë se 2700.
Dera serbe tani është e mbyllur, por fati i shumë burundianëve mbetet i pazgjidhur.
Në Zvicër, azil u jepet vetëm 2.6% të tyre, por kthimi i detyruar nuk është i mundur në vendin e tyre. Më pas, aplikantët shpesh zhduken në ajër ose kthehen në vendin e parë të BE-së ku janë regjistruar: Kroacia për shumicën dërrmuese të tyre. Ky vend, i cili ndodhet nën një presion shumë të fortë migrator, është denoncuar prej vitesh nga OJQ si Mjekët e Botës dhe Organizata Zvicerane për Ndihmën e Refugjatëve për keqtrajtimin e ushtruar ndaj azilkërkuesve, përcjell albinfo.ch.